Opis

• Tytuł:
  Alt-Elbinger Stammbücher in der Stadtbücherei
• Twórca:
  Bauer Hans;
  Bauer Hanns
• Opis:
  Abdruck aus dem „Elbinger Jahrbuch”, H. 8, 1929. Die Abhandlung betrifft biographische Beiträge aus den Alt-Elbinger Stammbüchern der kryptokalvinistischen Zeit um 1600. Die damalige Elbinger Stadtbibliothek besaß in ihren Sammlungen etwa ein Dutzend der Stammbücher, die im Laufe von vier Jahrhunderten entstanden. Der Brauch ein Stammbuch zu besitzen wurde in Deutschland von den Adeligen eingeführt, die sich mit Vorliebe mit der Heraldik und Ahnenforschung beschäftigten. Ursprünglich hatten die Stammbücher die Form der Sammlungen von Familienwappen und Stammbäumen. Später fügte man auch Wappen von den Freunden und Bekannten, Erwähnungen von ihnen, Eintragungen über gemeinsam erlebte Ereignisse, Sprüche, Zitate usw. Stammbücher wurden allmählich immer empfangreicher, bunter, reicher an Inhalt und Schmuckelemente, voller Zeichnungen und Bilder. Das Stammbuch in dieser Form verbreitete sich schnell unter den Bürgerlichen, Künstlern, Gelehrten und Studenten als ein persönliches Andenkenbuch. Solche Stammbücher sind eine wertvolle Informationsquelle für Heraldiker sowie Literatur- und Kulturhistoriker. Das erste in der Abhandlung besprochene Stammbuch wurde von Jan Mylius, der 1598-1629 den Posten des Gymnasiumsrektor bekleidete, geführt. Das Stammbuch enthält Eintragungen und Sprüche, die Mylius von seinen ehemaligen Lehrern sowie befreundeten Gelehrten, Akademikern, Dichtern gewidmet wurden. Es gibt keine einzige deutsche Eintragung, die meisten wurden im damals allgemein gesprochenen Lateinischen verfasst, man stößt auch auf einzelne griechische und hebräische Eintragungen. Das zweite von den besprochenen Stammbücher gehörte dem Bürgerlichen Hans von Bodeck. Das Stammbuch wurde mit 256 ausgefüllt – von philosophischen Sprüchen über Volksweisheiten bis hinzu Erinnerungen an die Studienzeit und Sprüche über Frauen, Liebe und Geld. Das Stammbuch von Bodeck bestand aus drei Teilen und dokumentierte einzelne Lebensabschnitte des Besitzers: Studien-, Reisezeiten usw.;
  Nadbitka z "Elbinger Jahrbuch", zeszyt 8, 1929 r.Opracowanie dotyczy przyczynków biograficznych ze staroelbląskich sztambuchów z czasów kryptokalwinizmu ok. 1600 r. Elbląska Biblioteka Miejska posiadała w swych zbiorach około tuzina sztambuchów, które powstały na przestrzeni czterech wieków. Zwyczaj posiadania sztambuchów, rozpowszechniony głównie w Niemczech zapoczątkowany został przez warstwę szlachecką, która z zamiłowaniem oddawała się heraldyce i badaniu własnych korzeni. Początkowo sztambuchy miały więc formę zbiorów herbów rodowych i drzew genealogicznych. Wkrótce zaczęto dodawać do nich godła przyjaciół i znajomych, następnie uzupełniano o dodatkowe informacje o wzmiankowanych, wspomnienia o wspólnie przeżytych wydarzeniach, motta, cytaty etc. Sztambuchy stawały się coraz bardziej treściwe, ozdobne, dekoracyjne, wzbogacone o rysunki i malunki. Sztambuch w takiej postaci rozpowszechnił się szybko wśród mieszczaństwa, artystów, uczonych i studentów, stając się osobistą księgą pamiątkową oraz źródłem biograficznym przydatnym dla heraldyków oraz historyków kultury i literatury. W/w opracowanie dotyczy dwóch elbląskich sztambuchów. Pierwszy, prowadzony przez Jana Myliusa, w latach 1598-1629 rektora Gimnazjum Elbląskiego. Wypełniają go wpisy i sentencje dedykowane Myliusowi przez jego byłych wykładowców, a także uczonych, ludzi pióra etc. Nie ma w nim ani jednego wpisu po niemiecku, większość jest w powszechnie używanej łacinie, pojedyncze wpisy są po grecku lub hebrajsku. Drugi z omawianych sztambuchów należał do mieszczanina Hansa von Bodeck. Widniało w nim 256 wpisów - od filozoficznych sentencji poprzez ludowe mądrości na wspominkach z czasów studenckich i uwagach o kobietach, miłości i pieniądzach kończąc. Sztambuch von Bodeck'a składał się z trzech części i dokumentował poszczególne etapy życia właściciela, podróże, okresy nauki i studiów.
• Dostępność obiektu:
  Dostęp otwarty
• Prawa:
  Gemeinfreiheit;
  Domena publiczna (public domain)
• Data:
  1929
• Typ:
  Abdruck;
  nadbitka
• Język:
  niemiecki
• Źródło:
  106080
• Format:
  image/vnd.djvu
• Temat i słowa kluczowe:
  Elbinger Gymnasium;
  Stammbuch;
  Tagebuch;
  Mylius, Jan;
  Gimnazjum Elbląskie;
  sztambuch;
  pamiętniki
• Dostawca danych:
  Elbląska Biblioteka Cyfrowa
• Czy mogę z tego obiektu skorzystać?:
  tak
• Rodzaj zawartości:
  teksty