Object's details: Kilka uwag o rozwoju wtórnych przyimków przestrzennych

Provider:ISS PAS Journals

Description

Title:
Kilka uwag o rozwoju wtórnych przyimków przestrzennych
Creator:
Janowska, Aleksandra
Description:
Some remarks about the development of secondary spatial prepositionsThe literature devoted to spatial prepositions is quite abundant. The present article constitutes a recapitulation of the historical research which has heretofore been done on the subject. It is also an attempt at presenting the general characteristics of the evolution undergone by the class of units being described. This class is treated here in a broad manner, taking into account also equivalence. Spatial prepositions are the oldest layer of secondary forms and as far as many aspects are concerned, they constitute a very peculiar group. The attention of the scholar is drawn to lexemes such as blisko [close to, near] and the complex prepositions such as zza, poza, spoza [from behind, beyond, from beyond], which emerged quite late. Properties which are important for the evolution of the prepositions in question also include the considerable number of their variants. The direction of their evolution is quite clear also as far as their functions are concerned. The Polish language inherited from the Proto-Slavonic language precise distinctions of proximity, in contradistinction to the ablative content or expressions of considerable distances, which are indicated in a relatively general manner. The development of secondary prepositions emphasizes these properties of spatial description even further. As years went by, the disproportion between the indications of approaching and departing, of being near and being far away, did not diminish. On the contrary, it increased. The peculiarity of secondary prepositions is determined by their relationship with other classes of words that also describe spatial relations. Without doubt, this mutual relationship, which determines the evolution in spatial description, requires in-depth research. Kilka uwag o rozwoju wtórnych przyimków przestrzennychLiteratura poświęcona przyimkom przestrzennym jest dość bogata. Niniejszy artykuł stanowi podsumowanie dotychczasowych badań historycznych i jednocześnie próbę ogólnej charakterystyki ewolucji omawianej klasy jednostek. Klasa ta traktowana jest tu szeroko, również z uwzględnieniem ekwiwalencji. Przyimki przestrzenne stanowią najstarszą warstwę form wtórnych i tworzą grupę pod wieloma względami specyficzną. Zwracają uwagę leksemy typu blisko oraz dość późno utworzone przyimki złożone typu zza, poza, spoza. Do cech ważnych dla ewolucji omawianych przyimków zalicza się również znaczną wariantywność. Kierunek ich ewolucji jest dość wyrazisty także pod względem pełnionych funkcji. Polszczyzna odziedziczyła po prasłowiańszczyźnie szczegółowe wyróżnianie relacji bliskości w odróżnieniu od dość ogólnie wskazywanych treści ablatywnych czy określeń znacznych odległości. Rozwój przyimków wtórnych te cechy opisu przestrzennego jeszcze mocniej uwypukla. Dysproporcja między wskazaniem zbliżanie–oddalanie, blisko–daleko z biegiem lat nie zmniejsza się, a wręcz przeciwnie – rośnie. O swoistości przyimków wtórnych decyduje związek z wieloma innymi klasami wyrazów – wyznacznikami relacji przestrzennych. Ta wzajemna zależność, wyznaczająca ewolucję w opisie przestrzennym, niewątpliwie wymaga gruntownych badań.
Object availability:
free access
Rights:
Copyright (c) 2018 Aleksandra Janowska;
http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl
Date:
2018.12.24
Type:
info:eu-repo/semantics/article;
info:eu-repo/semantics/publishedVersion
Language:
English;
eng
Source:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; Vol 53 (2018); 43-58;
2392-2435
Format:
application/pdf
Publisher:
Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences
Relation: https://ispan.waw.pl/journals/index.php/sfps/article/view/sfps.2018.004/4324
Subject:
secondary prepositions; spatial relations; history of the Polish language; language evolution
Identifier: https://ispan.waw.pl/journals/index.php/sfps/article/view/sfps.2018.004 ;
10.11649/sfps.2018.004
Data provider:
ISS PAS Journals

Similar objects

Kilka uwag o rozwoju wtórnych przyimków przestrzennych

Creator:Janowska, Aleksandra

Date:2018.12.24

Type:text

Niezatarte ślady. Profesor Alina Kowalska (1932–2001)

Creator:Janowska, Aleksandra

Date:2014.12.22

Type:text

Radio jako narzędzie propagandy w III Rzeszy

Creator:Janowska, Aleksandra

Date:2021.06.11 | 2020

Type:text

Od przysłówka do przedrostka (na przykładzie polskiego współ-)

Creator:Janowska, Aleksandra

Date:2019.12.29

Type:text

Influence of decreasing supplementation to transformation of chemical forms of Ni, Zn and Cu during composting of sewage sludge

Creator:Sidełko, Robert | Janowska, Beata | Leśniańska, Aleksandra | Kraszewska, Katarzyna | Grabowska, Karina

Date:2021.12.31 | 2021

Type:text

Kształtowanie się klasy polskich przyimków wtórnych

Creator:Janowska, Aleksandra

Date:2015

Type:text

O pewnej staropolskiej funkcji czasownikowego przedrostka na

Creator:Janowska, Aleksandra

Date:1991

Type:image

Wariantywność słowotwórcza w tekście na tle epoki (na przykładzie "Reguły zakonu świętej Klary") = Word-formative variance of a text in the context of the period (on the basis of the example of the "Rule of St. Clare")

Creator:Janowska, Aleksandra | Kleszczowa, Krystyna

Date:2018

Type:image

Federacja Bibliotek Cyfrowych

Object's details: Kilka uwag o rozwoju wtórnych przyimków przestrzennych

Description

Similar objects