Description

• Title:
  Realisation of the idea of social market economy in Polish labour regime
• Creator:
  Skąpski, Michał
• Description:
  Social market economy has been the desired model of economy since the beginning of the political and economic transformations in Poland initiated in 1989. In 1997, pursuant to the provision of article 20 of the new Constitution of the Republic of Poland, it became the normative foundation of the country’s political regime. Today, twenty five years later, one may wish to analyse the effects of these changes and compare the contents of currently binding regulations of employment issues and labour market practices with the social market economy model which lay at their formulation.Social relations, regulated by collective labour law achieved through the activity of trade unions and employers’ organisations, collective negotiations and creation of the sources of autonomous law, belong to these areas, which are most neglected in Poland in terms of their compliance with the basic assumptions of social market economy. They aim, among other things, at implementing a social partnership model and workers’ participation as active subjects in the dialogue with employers on matters concerning the conditions of an enterprise, resolving problems and disputes by way of collective negotiations leading to collective agreements. In Poland, this concept is still given only marginal attention.This paper also identifies problems that arise from implementation of the idea of a social market economy in the practice of individual labour law. Legislative tendencies of the recent years focus on the economic efficiency of enterprises, also at the cost workers’ status, rather than sustained development of economy, fostering for the needs of all subjects involved in the functioning of the enterprise.With due respect to the achievements of the transformations in Poland after 1989, full implementation and realisation of the constitutional provisions of article 20 constituting grounds for the political regime, has not yet been achieved.;
  Społeczna gospodarka rynkowa od początku zainicjowanych w 1989 r. w Polsce przemian politycznych i gospodarczych była modelem gospodarczym stanowiącym cel podjętej transformacji. W 1997 r. ten typ gospodarki stał się normatywną podstawą ustroju, na podstawie treści art. 20 nowej Konstytytucji.Upływ ćwierćwiecza przemian upoważnia do analizy efektów transformacji i porównania obowiązującej treści regulacji prawnej w dziedzinie zatrudnienia oraz praktyki rynku pracy do modelowych założeń ustroju społecznej gospodarki rynkowej.Stosunki społeczne regulowane przez zbiorowe prawo pracy, a więc aktywność związków zawodowych i organizacji pracodawców, negocjacje zbiorowe i tworzenie źródeł autonomicznego prawa pracy są w Polsce dziedzinami najbardziej odległymi od założeń społecznej gospodarki rynkowej. Zakładają one powstawanie partnerstwa społecznego, upodmiotowienie i włączenie załóg zakładów w dialog z pracodawcami dotyczący sytuacji zakładu, rozwiązywanie problemów w drodze negocjacji zbiorowych, których efektem będzie uchwalanie aktów autonomicznego prawa pracy. Te pozytywne zjawiska mają w Polsce nadal marginalne znaczenie.W artykule wskazano także problemy z realizacją idei społecznej gospodarki rynkowej w normach o praktyce indywidualnego prawa pracy. Tendencje legislacyjne ostatnich lat eksponują raczej dążenie do ekonomicznej efektywności przedsiębiorstw, także kosztem statusu pracowników, a nie typowe dla omawianego modelu gospodarki zrównoważone uwzględnianie potrzeb wszystkich podmiotów zaangażowanych działanie zakładu pracy.Mimo szacunku dla osiągnięć transformacji, która dokonała się w Polsce po 1989 r., trzeba wskazać na konieczność dążenia do pełnej realizacji założeń ustrojowych ustanowionych w art. 20 Konstytucji. 
• Object availability:
  free access
• Rights:
  Prawa autorskie (c) 2014 WPiA UAM;
  https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
• Date:
  2014.01.01
• Type:
  info:eu-repo/semantics/article;
  info:eu-repo/semantics/publishedVersion;
  peer-reviewed article;
  Artykuł recenzowany
• Language:
  Polish
• Source:
  Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; Vol. 76 No. 2 (2014): Poland – 25 years after regaining freedom; 109-124;
  Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; Tom 76 Nr 2 (2014): Polska – 25 lat po odzyskaniu wolności; 109-124;
  2543-9170;
  0035-9629
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Adam Mickiewicz University Poznan
• Relation: http://pressto.amu.edu.pl/index.php/rpeis/article/view/1765/1735
• Subject:
  labour law;
  employment;
  labour market;
  sources of labour law;
  prawo pracy;
  zatrudnienie;
  rynek pracy;
  społeczny ustrój pracy;
  źródła prawa pracy
• Identifier: http://pressto.amu.edu.pl/index.php/rpeis/article/view/1765
• Data provider:
  Platforma Otwartych Czasopism Naukowych UAM
• Can I use it?:
  seek permission
• Type:
  other