Description

• Title:
  The orthography and spelling in Georg Wenker’s questionnaires for the German Language Atlas of Central Masuria.
• Creator:
  Rembiszewska, Dorota Krystyna
• Description:
  The article discusses the orthography and spelling in questionnaires for the German Language Atlas written in the 1880s in the central and eastern parts of contemporary Masuria, a region in the north-east of Poland. The questionnaires contain translations of 40 German sentences (compiled by Georg Wenker, a librarian from Marburg) into the local dialect. With regard to the spelling and orthography, the material analysed takes into account, among other things, the occurrence of é, e.g. lepiéj, Śniég, the use of j to denote g, e.g. inaczeg, jagka, nag więczey, also as a result of asynchronous pronunciation of soft labial consonants, e.g. c’ezegenc’, dschischag, dzegenc ‘dziewięć’. The text highlights the wide variety of renditions in writing of the y vowel, e.g. y᷆, ӳ, ỳ, ÿ, ў. Examples are provided of German-related spelling, e.g. with the use of z instead of c: zalezarno ‘całe czarno’, uzuł ‘najwięcej się uczył’; tz instead of c: motzno, umentzone. The questionnaires under discussion clearly show the persistence of old Polish spelling traditions, while on the other hand they indicate the influence of German orthography.;
  W artykule omówiono zagadnienia ortograficzne i pisowniowe w ankietach do Niemieckiego atlasu językowego zapisanych w latach 80. XIX w. w części środkowej i wschodniej współczesnych Mazur – regionu położonego w północno-wschodniej części Polski. Ankiety zawierają tłumaczenia 40 zdań niemieckich (ułożonych przez bibliotekarza z Marburga Georga Wenkera) na miejscową gwarę. W odniesieniu do pisowni i ortografii w analizowanym materiale uwzględniono m.in. występowanie kreskowanego é, np. lepiéj, Śniég, używanie j na oznaczenie g, np. inaczeg, jagka, nag więczey, w tym jako rezultat asynchronicznej wymowy spółgłosek wargowych miękkich, np. c’ezegenc’, dschischag, dzegenc ‘dziewięć’. Zwrócono uwagę na znaczną różnorodność zapisów samogłoski y, np. y,᷆ ӳ, ỳ, ÿ, ў. Odnotowano przykłady zapisów na sposób niemiecki, np. zapisy z zamiast c: zale zarno ‘całe czarno’, uzuł ‘najwięcej się uczył’; tz zamiast c: motzno, umentzone. Omówione ankiety wyraźnie wskazują na utrzymanie się dawnych polskich tradycji pisowniowych, a z drugiej strony uwidacznia się wpływ ortografii niemieckiej.
• Object availability:
  free access
• Rights:
  Prawa autorskie (c) 2022 Dorota Krystyna Rembiszewska;
  https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
• Date:
  2022.12.22
• Type:
  info:eu-repo/semantics/article;
  info:eu-repo/semantics/publishedVersion;
  Artykuł naukowy
• Language:
  Polish
• Source:
  Gwary Dziś; Vol. 15 (2022); 93-100;
  Gwary Dziś; Tom 15 (2022); 93-100;
  1898-9276
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Adam Mickiewicz University Poznan
• Relation: http://pressto.amu.edu.pl/index.php/gd/article/view/36336/31062
• Subject:
  geografia lingwistyczna;
  gwary mazurskie;
  dialekty polskie;
  XIX-wieczna ortografia polska;
  linguistic geography;
  Masurian dialects;
  Polish dialects;
  19th-century Polish orthography
• Identifier: http://pressto.amu.edu.pl/index.php/gd/article/view/36336
• Data provider:
  Platforma Otwartych Czasopism Naukowych UAM
• Can I use it?:
  seek permission
• Type:
  text